 |
Sài Gòn, thủ phủ của miền Nam Việt Nam, đã sụp đổ, khiến Mỹ phải khẩn trương thực hiện chiến dịch di tản bằng máy bay trực thăng – đã trở thành một trong những hình ảnh được biết đến nhiều nhất về cuộc chiến.
Sau đó Sài Gòn đã bị đổi thành Hồ Chí Minh, theo tên của người lãnh đạo cuộc cách mạng, và Việt Nam cuối cùng cũng thống nhất dưới cái tên Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
Những năm tháng tiếp sau đó là những cuộc chiến ý thức hệ liên miện, nạn đói và chiến tranh với Trung Quốc.
Giờ đây, Việt Nam đã trở thành nước Đức của Đông Nam Á, theo một số nhà bình luận nhận định, lực lượng lao động và xuất khẩu đã tạo ra sự bùng nổ về kinh tế.
Và Việt Nam cũng đã trở thành đồng minh với kẻ thù cũ.
Viễn cảnh không tưởng
Chủ Nhật này, tổng thống Obama đã bắt đầu chuyến thăm chính thức đến Việt Nam trước khi sang Nhật dự hội nghị G7.
Chuyến thăm lần này của ông Obama là gần một năm sau khi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được tiếp đón tại Nhà Trắng.
Những năm tháng sau chiến tranh, không ai có thể tưởng tượng nổi ra viễn cảnh này. Việt Nam trước đây đã cấm công dân mình rời bỏ đất nước và bắt đầu thực hiện việc thống nhất đất nước bằng ý thức hệ cộng sản.
“Các quan chức, giáo viên, và công chức nhà nước dưới thời Việt Nam Cộng hòa đều phải trải qua thời gian cải tạo lại,” ông Christopher Goscha, tác giả của cuốn sách sắp xuất bản “Lịch sử Việt Nam Hiện Đại”, cho biết.
“Tuy nhiên, cũng có cả những người làm trong chính phủ, nhân viên an ninh và quân đội bị đưa đi cải tạo. Hằng trăm người đã bị giam giữ trong nhiều năm trời.”
Quá hoảng sợ trước những thay đổi này, người dân miền Nam đã chen chúc trên các con thuyền để rời bỏ đất nước: theo ước tính của Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn, con số này lên đến hơn 755.000 người.
Cuộc di tản vẫn tiếp tục với nạn thiếu lương thực.
Đồng bằng sông Cửu Long ở miền Nam Việt Nam vốn là quê hương của những cánh đồng năng suất nhất. Nhưng người nông dân tại đây quá phẫn uất với chế độ mới nên đã chống lại những nỗ lực nhằm tăng năng suất.
Ngay cả khi họ đã chấp nhận, thì nhà nước vẫn theo đuổi kế hoạch tham vọng đến mức phi lý với kỳ vọng đẩy GDP (tổng thu nhập quốc gia) tăng lên 14%.
Kế hoạch thất bại. Và vào năm 1979, chính phủ đã phải tiến hành chế độ phân phối lương thực. Mỗi công dân được nhận 2kg gạo và 200gr thịt mỗi tháng.
Chiến tranh với Trung Quốc
Sự căng thẳng kéo dài với nước láng giềng Trung Quốc bùng nổ sau khi Việt Nam lật đổ chế độ Khmer Đỏ vốn được Trung Quốc hậu thuẫn tại Campuchia vào năm 1979. Đặng Tiểu Bình khi đó đã lớn tiếng khẳng định “sẽ dạy cho Việt Nam một bài học.”
Trong vòng một tháng, chiến tranh đã kết thúc, và theo như phía Trung Quốc thì Việt Nam đã nhận được một bài học rồi.
Nhưng phía Việt Nam cũng tuyên bố thắng lợi, vì đã đánh lại được người láng giềng phương Bắc. Theo cách nào đó, cuộc xung đột này đã làm tồi tệ thêm mối quan hệ giữa Trung Quốc và Liên bang Xô Viết, vốn là đồng minh của Việt Nam.
Mặc dù Liên Xô không hề viện trợ Việt Nam trong chiến tranh, nhưng vẫn tiếp tục viện trợ Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và thậm chí còn lập ra cả một chương trình hợp tác bay vào vũ trụ.
Vào năm 1980, Phạm Tuân, khi đó là thiếu tá của Lực lượng Không quân Việt Nam, đã tham gia vào chương trình này và trở thành người châu Á đầu tiên bay vào không gian.
Có vẻ như vì Phạm Tuân đã bay vòng quanh Trái Đất, nên kinh tế Việt Nam cũng bắt đầu chuyển mình.
Chương trình cải cách mang tên Đổi Mới vào giữa những năm 1980 đã xóa bỏ nền kinh tế nhà nước vốn được ưu tiên trong “nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”, giống như Trung Quốc. Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất đặt ra chỉ tiêu tăng trưởng 70% trong xuất khẩu.
Một nước Việt Nam mới mẻ?
Đó mới chỉ là khởi đầu của một Việt Nam mới thôi.
Đất nước này sẽ trở thành cái mà mọi người vẫn hay gọi là câu chuyện thành công về kinh tế trong thầm lặng của châu Á. Mức thu nhập hằng năm đã tằng từ 100USD vào năm 1986 lên đến 2640USD ngày nay - ở các khu đô thị thì con số còn còn cao gấp đôi.
Vào năm 1991, tổng thống George H.W. Bush đã thực hiện một “lộ trình bình thường hóa” nhằm nới lỏng lệnh cấm vận thương mại đã tồn tại kể từ khi kết thúc cuộc chiến.
Đến năm 1994, các công ty của Mỹ đã thâm nhập vào thị trường Việt Nam và Việt Nam cuối cùng cũng hội nhập với nền kinh tế toàn cầu.
Phía Hoa Kỳ đã đặt trụ sở đại sứ quán tại Hà Nội vào năm 1995.
Họ cũng tăng cường cố gắng giúp làm sạch những vùng đất bị nhiễm chất độc màu da cam và cam kết sẽ “clear up its brass” – một thuật ngữ dùng trong quân đội – và giúp giải quyết những qua bom chưa nổ trong chiến tranh.
Tiếp tục cấm vận vũ khí hay không?
Hiện tại, Việt Nam đang gia tăng mối lo ngại vì sự hiện diện quân sự của Trung Quốc trên biển Đông. Việt Nam muốn mua vũ khí của Hoa Kỳ nhưng lại bị vấp phải lệnh cấm vận vũ khí từ hàng chục năm qua.
Nhưng phía Hoa Kỳ đã từng nói cải thiện tình hình nhân quyền tại Việt Nam là điều quan trọng để dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm.
Các nhà phân tích cho biết, nguyên thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có thể đã có một vài bước tiến trong đàm phán vì ông Obama cũng muốn giữ nguyên sự hiện diện của Hoa Kỳ tại khu vực vốn đang đối mặt với gây hấn của Trung Quốc.
“Ông Obama luôn mong muốn cùng Việt Nam ngăn chặn sự bành trướng quyền lực hàng hải của Trung Quốc trên vùng biển Đông,” ông Goscha co biết.
“Chuyến thăm lần này của ông ấy là tín hiệu cho thấy Hoa Kỳ đã sẵn sàng viết tiếp trang mới trong mối quan hệ Việt – Mỹ, đồng thời cũng là một phần trong chiến lược mở rộng mối quan hệ với các quốc gia châu Á đang lo ngại sự bành trướng của Trung Quốc.”
Nathan Thompson | CNN
Athena chuyển ngữ
Dân Luận
VANEWS VIDEO CHANNEL - TV 
VANEWS VIDEO CHANNEL - TV
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét