Tái cơ cấu ngân hàng ở Việt Nam : Công ty ma mua ảo nợ xấu

Nền kinh tế Việt Nam, mà điển hình là nền ngân hàng tài chính đang co thắt trong cơn giãy chết lâm sàng, đã biến tấu nhiều chiêu trò quái đản chỉ mục đích là giật gấu vá vai, to son trát phấn cho con bệnh đang thập phần nguy kịch. Các ngân hàng gần chết thì được đưa vào diện quản lý đặc biêt của NHNN, rồi NHNN mua các ngân hàng đã chết với giá 0 đồng. Rồi công ty chuyên mua nợ xấu của các ngân hàng, các tổ chức tín dụng.

Cùng tác giả » Xem tiếp

Chẳng cần phải là một chuyên gia tài chính ngân hàng thì cũng biết đó là những danh từ sáo, mị dân để đánh tháo cho một sự thật đáng buồn là, NHNN, tức là tiền công đang mở hầu bao giải cứu cho các ngân hàng tư nhân, ngân hàng cổ phần đang sống dở chết dở. Mà cách xử lý đúng nhất theo cung cách thị trường là để cho các ngân hàng đáng chết ấy chết đi theo qui luật thị trường, theo công bằng cho mọi thành phần kinh tế. Các ông bà chủ các ngân hàng cổ phần này đa số tuyệt đối đều là các quan chức nhà nước hoặc quan chức…ngân hàng ra làm kinh tế. Từ mối quan hệ mắt xích, thân quen, dây mơ rễ má với NHNN, với các cơ quan đầu ngành thì họ lợi đủ điều, ăn đủ lộc, làm chơi ăn thật nhiều lắm rồi khi nền kinh tế phát triển nóng. Nhưng đến khi bong bóng Bất Động Sản vỡ, các nền kinh tế èo uột theo trong thời gian gần đây thì cái kiểu kinh doanh amateu của các ông bà chủ Đại gia Đỏ đó cũng sụp hầm theo. Những cái tên như Bầu Kiên, Hà Văn Thắm đi tù…Các ngân hàng lừng lẫy một thời như Đông Á, Asebank…vỡ nợ với số nợ xấu khổng lồ. Đáng lẽ phải để các ngân hàng đó tự sống chết với thị trường như bao công ty, bao ngành nghề đang phải gánh chịu cơn bão táp tài chính, phải để họ tự chịu trách nhiệm với công việc kinh doanh của họ. Thành công họ hưởng thì thất bại họ phải chịu, nếu cần thì họ phải bán tài sản nhà cửa riêng để bù đắp thiệt hại, hoặc phải đi tù để trả giá..thì chính phủ qua NHNN lại liên tục làm các động thái cứu giúp họ qua các tên kêu mỹ miều kể trên để cứu giúp họ. Một quyết sách duy ý chí, hành chính can thiệp vào thị trường tài chính và dĩ nhiên chỉ đem lại hệ quả khó lường...

Ta thử xem qua cách giải quyết “nợ xấu”. Chính quyền qua NHNH lập ra một công ty, cũng là công ty nhà nước đứng ra mua lại các nợ xấu của các ngân hàng đó. Cty có tên Công ty quản lý tài sản gọi tắt là VAMC. Để cho ra vẻ công bằng, công ty này chỉ được NN cấp cho một khoản tiền nhỏ để làm dịch vụ và duy trì hoạt động của bộ máy. Vậy công ty này lấy tiền đâu để mua lại nợ xấu của các ngân hàng, đã lên tới 500.000 tỷ đồng. Theo lời ông Nguyễn Quốc Hùng – Chủ tịch HĐTV Công ty Quản lý tài sản (VAMC) (hình) thì công ty không dùng tiền ngân sách mà dùng cách phát hành trái phiếu đặc biệt để mua lại nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

Vậy ta thử trở về chuyện nợ xấu của người dân thường để hiểu về nợ xấu nói chung nhé. Một người dân làm nghề cho vay lãi, vì cho vay ẩu quá tay thì một số con nợ sẽ không có khả năng trả nợ cả gốc lẫn lãi. Người chủ sẽ tính toán tuỳ theo từng con nợ. Một số thì kéo dài thời gian trả nợ, một số thì bớt lãi. Các con nợ chây ỳ thì đưa xã hội đen tới hỏi thăm, tuy nhiên cũng chỉ doạ là chính vì không khéo CA vào cuộc thì hỏng. Tóm lại họ sẽ có một số nợ xấu không có khả năng thu hồi, và họ để treo số nợ đó đến khi nào con nợ có thì trả tiếp. Đó có thể những con nợ đó là những con nợ lâu năm, mà tiền trả lãi có khi còn lớn hơn tiền nợ gốc. Hoặc là các con nợ đã lâm vào tình trạng phá sản, đã ra đê ở rồi thì đòi cái gì nữa và chủ những con nợ đó đành ngậm ngùi liệt họ vào các con nợ xấu, tính vào phần rủi trong công cuộc làm ăn đầy may rủi của họ. Đó là những món nợ xấu mà cho thì lấy để chơi, chứ bán thì chẳng ai mua dù bán giá bèo nhèo. Những mớ giấy tờ vay nợ ấy, nhiều giấy có đóng mộc đỏ chứng thực của cơ quan chính quyền, cũng chỉ là một mớ giấy tờ vô tích sự mà lâu lâu khổ chủ lấy ra ngắm giải sầu mà thôi. Còn để mua mớ giấy tờ đó thì chẳng có anh ngốc nào mua đâu.

Còn mở rộng ra thì các khoản cho vay vô tội vạ của các quan chức ngân hàng cổ phần, cho vay lấy được, cho nhiều khoản vay chỉ với một tài sản thế chấp, cho vay với chỉ một mớ giấy lộn tranh chấp với các ngân hàng khác, cho vay với chủ nhân hiện đang ở tù vì lừa đảo. Cho vay khi tài sản (bất động sản) sụt giá thấp hơn cả khoản vay, cho vay khi nắm một loạt đồ thế chấp (đa phần là bất động sản) vừa sụt giá thê thảm, bán không ai mua, vừa sai sót và tranh chấp về mặt chủ sở hữu..v..v…Tóm lại là nợ xấu ngân hàng còn xấu hơn nợ xấu của người dân. Vậy mà có kẻ đứng ra mua các khoản nợ xấu hơn mọi nợ xấu ấy mới tài chứ.

Và sẽ khó hiểu khi cái công ty VAMC trời ơi đất hỡi kia lập ra với mục đích gì, mua nợ xấu ở đâu và kết quả ra sao ? Các bạn có thể tham khảo một bài viết có giá trị về việc giải quyết nợ xấu của tiến sĩ Phạm Chí Dũng nhan đề : “Nợ xấu về 3% : Tất cả vẫn bất động trên giấy”

Nợ xấu vẫn xấu, và công ty VAMC chỉ làm động tác là chuyền nợ xấu về cho NHNN. Vì khi mua nợ xấu đó trên giấy nhưng giấy đó là do NHNN cấp thì cũng như tiền NHNN, tức tiền Nhà Nước cấp, tiền công quĩ từ đồng tiền đóng thuế của người dân. Còn chiêu trò phát hành trái phiếu đặc biệt của công ty VAMC thì cũng là bùa vẽ ma, một trò đánh bùn sang ao, để hô biến nợ xấu của các tổ chức tín dụng, nhưng nợ xấu không biến mất mà chui tọt vào cái thùng tiền không đáy của NHNN, của tiền công quỹ. Vì phát hành trái phiếu đặc biệt thì phải có người mua, mà trái phiếu đăc biệt của nợ xấu thì chỉ có anh ngốc mới mua. Mà thời buổi kim tiền này làm gì có anh ngốc nào, nên kết quả là NHNN hứng như hứng hoa hết. Đó là con đường duy nhất mà nợ xấu sẽ đi, phải đi và không thể không đi…Một con số khổng lồ tiền nợ xấu trên giấy,chuyển qua chuyển lại cũng trên giấy, như từ tay phải của anh Chúa Chổm chuyển qua tay trái cũng của anh Chúa Chổm, như từ túi trên anh Thạch Sùng chuyển xuống túi dưới cũng của anh Thạch Sùng rồi chờ cơ hội đã định sẵn là chuyển vào bầu sữa mẹ bao la của NHNH. Tẩt cả đều diễn ra trên giấy tờ, các khoản nợ xấu biến mất đều là tiền trên giấy, thế nhưng các khoản phết phẩy khi qua lại những khoản tiền ảo ấy lại là tiền thật, tiền mặt phải chi ra cho đội ngũ “tiêu trừ nợ xấu ấy”

Ta hãy xem cái công ty VAMC ấy tự giới thiệu nhé :

"VAMC là doanh nghiệp đặc thù, được tổ chức dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ, cơ chế tài chính và tiền lương theo cơ chế của Doanh nghiệp Nhà nước hạng đặc biệt.

Chính thức mua nợ xấu từ 1/10/2013, đến 31/12/2013, VAMC đã mua gần 39.000 tỷ đồng dư nợ gốc, vượt kế hoạch 35.000 tỷ đồng được giao. Sau khi mua, VAMC đang thực hiện tổng hợp, phân loại và xây dựng danh mục các khoản nợ để có thể chào bán ra thị trường trong nước và quốc tế trong thời gian tới"

Việc mua nợ xấu thì OK rồi, muốn mua bao nhiêu thì mua, giờ này đã mua lên đến 160.000 tỷ đồng rồi, nhưng để bán ra thì hai năm qua cả trong nước lẫn ngoài nước giờ này chưa có một anh ngốc nào xuất hiện để mua cả. Và ta cũng không ngạc nhiên khi một ngày đẹp trời nào đó, sau khi ẵm hết nợ xấu của các tổ chức tín dụng thì công ty ma VAMC này cũng bốc hơi, biến mất với nợ xấu vì đã hoàn thành nhiệm vụ.

Một cuộc giải cứu tưởng như ngớ ngẩn nhưng thật ra là vô cùng khôn lỏi, lạnh lùng để cho tiền của Nhà nước đổ ra cho các ngân hàng tư nhân mà mục đích thì cũng đã rõ ràng. Nói thẳng ra các ngân hàng cổ phần được giải cứu đó chỉ là và phải là thân quen với NHNN, các ông bà chủ, các cổ đông các ngân hàng đó vốn là quan chức nhà nước, hoặc trong nhóm lợi ích nên việc đổ tiền NN ra không chỉ là Mượn Hoa cúng Phât, mà còn có tính Cứu Người Cứu Cả Mình.

Việc thứ hai của các chiêu trò trên cũng chỉ là tô son vẽ phấn cho con bệnh tài chính đã lún sâu vào nợ nần. Chính quyền đã đưa các con số lúc nào cũng đẹp ra trước Quốc Hội, trước Quốc Tế để hoàn thiện bức tranh đẹp nhưng không thật về nền kinh tế Việt Nam. Các con số như mơ trong bối cảnh kinh tế què quặt, chắp vá. Trong một nền cầm quyền độc đảng, toàn trị như nước ta hiện nay, sự phản biện không có, Quốc Hội đánh mất vai trò kiểm soát thì Chính phủ muốn vẽ ra cái gì, con số nào là việc làm hoàn toàn có thể. Ta chỉ cần lấy bài học gần đây của Hy Lạp là có thể hiểu sự nguỵ tạo số liệu là điều mà các chính phủ lún sâu nợ nần có thể làm được thế nào, và hệ quả tai hại ra sao. Và nên nhớ Hy Lạp là một thể chế dân chủ và nằm trong lòng châu Âu mà họ còn vẽ vời con số kinh tế được, thì chẳng có lý nào chúng ta không làm như họ, hoặc hay hơn họ trong việc chế tác ra các con số đẹp. Chỉ đến khi sự việc bùng nổ vì vải thưa không thể mãi che mắt Thánh được.

Chế tác các con số đẹp dĩ nhiên là để làm đẹp mặt cho người chế tác, cho chính phủ. ngoài ra các con số phần trăm đẹp sẽ là cơ sở cho các quốc gia tài trợ khi họ xem xét tiêu chuẩn viện trợ, trợ giúp, ODA cho Việt Nam, hay các con số đẹp đó sẽ tiếp tục kích hoạt các ngân hàng, các định chế tài chính để họ tiếp tục tháo khoán, giải ngân cho vay tiếp…

Con bò sữa ốm yếu vẫn có những tên đồ tể lăm lăm dao để vừa vắt sữa vừa tùng xẻo từng miếng thịt...

Mai Tú Ân

Tác giả gửi tới VA News từ Sài Gòn, Việt Nam

Mai Tú Ân

Nhà văn Mai Tú Ân, tác giả của tập truyện ngắn : Chuyện Tình Trong Hang Én, và một số truyện ngắn khác, hiện đang sống tại Sài Gòn, Việt Nam.