 |
| Ảnh: Trung Quốc biến bãi chìm Vành Khăn thành đảo nổi nhân tạo. Nguồn: Victor Robert Lee và DigitalGlobe. |
Thay vào đó, Trung Quốc đang từ từ đẩy trung tâm hàng hải ra khỏi khu vực Đông Nam Á.
Từ khi hình ảnh vệ tinh xác nhận rằng Trung Quốc đang xây dựng đảo nhân tạo ở Biển Đông vào năm ngoái, các nhà báo, các chuyên gia an ninh và cả các quan chức chính phủ chấp nhận một cách thiếu cân nhắc thuật ngữ vốn làm cho vấn đề còn đang tranh cãi này trở nên càng mù mờ hơn là làm rõ nó. Không có thứ gì bị lạm dụng như thuật ngữ “cải tạo đảo đá” này, cả trong việc sử dụng hàng ngày và ý nghĩa pháp lý của nó.
Một bài bình luận được viết bởi học giả Trung Quốc Shen Dingli lập luận rằng không có lệnh cấm cải tạo đảo đá nào trong luật pháp quốc tế. Ông đưa ra ví dụ về sân bay quốc tế Kansai của Nhật Bản, thành phố Thượng Hải, Hồng Kông và Dubai. Tuy nhiên, không ví dụ nào trong đó có thể so sánh với những gì đang diễn ra ở Biển Đông.
Hãy nói rõ rằng Trung Quốc đang không cải tạo đảo đá ở Biển Đông nhằm cải thiện các điều kiện trên vùng đất tại đây – trên một hòn đảo – vốn đã bị suy thoái do tác động của môi trường hoặc sự sử dụng của con người. Trung Quốc đang hút cát từ đáy biển và các rạn san hô để tạo ra các hòn đảo nhân tạo. Trung Quốc tuyên bố một cách sai lạc rằng họ đang cải tạo đảo đá trên các hòn đảo thuộc chủ quyền của họ. Không phải như thế! Trung Quốc đang xây dựng các công trình nhân tạo tại các bãi nửa chìm nửa nổi (các thực thể ngập trong nước ở thuỷ triều cao) và các đá. Trung Quốc không thể tuyên bố chủ quyền đối với các thực thể này. Các thực thể này cũng không được hưởng các vùng biển hoặc vùng trời theo luật.
Các đảo nhân tạo có một ý nghĩa khác biệt trong luật pháp quốc tế. Theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) chủ quyền của các đảo nhân tạo chỉ có thể được thiết lập bởi một quốc gia ven biển trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của nó. Điều 56 nói rằng “Trong vùng đặc quyền kinh tế, các quốc gia ven biển có… quyền tài phán… liên quan đến: (i) việc thiết lập và sử dụng các đảo nhân tạo, các thiết bị và công trình…”. Điều 60 cho phép các quốc gia ven biển “đặc quyền xây dựng… các đảo nhân tạo”. Và Điều 80 trong luật này kéo dài đặc quyền xây dựng các đảo nhân tạo này đến thềm lục địa một quốc gia ven biển.
Tất cả bảy thực thể mà hiện nay Trung Quốc đang chiếm giữ và đã chuyển đổi thành các đảo nhân tạo đều là chủ thể của vụ kiện Philippines đưa ra trước Tòa án Trọng tài của Liên Hợp Quốc. Thông cáo và Tuyên bố yêu sách của Philippines lập luận rằng theo UNCLOS thì bãi Vành Khăn, bãi Ken Nan, bãi Gaven và bãi Xubi đều là các thực thể ngập nước đồng thời cả bãi Vành Khăn và bãi Ken Nan đều là một phần của thềm lục địa Philippines. Hơn nữa, Philippines cho rằng bãi cạn Scarborough, bãi Gạc Ma, bãi Chữ Thập và bãi Châu Viên là đá theo UNCLOS. Tất cả các thực thể này đều nằm trong vùng đặc quyền kinh tế hoặc thềm lục địa của Philippines.
Tóm lại, Trung Quốc thừa nhận các thực thể này là đảo theo ý nghĩa pháp lý và do đó yêu sách không chỉ có chủ quyền với các hòn đảo này mà còn với lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa và vùng trời phía trên chúng. Philippines cho rằng các thực thể này là các bãi ngầm, rạn san hô và bãi nửa chìm nửa nổi ngập nước không đủ điều kiện là đảo theo UNCLOS nhưng là một phần của thềm lục địa Philippines, hoặc thuộc đáy biển quốc tế.
Vấn đề xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc đã bị làm mù mờ đi bởi ba vấn đề khác. Vấn đề đầu tiên liên quan đến nỗ lực của Trung Quốc để thực thi quyền tài phán của mình trên vùng nước rộng mười hai hải lý xung quanh các đảo nhân tạo này và không phận trên các thực thể này. Luật pháp Trung Quốc đòi hỏi việc đưa ra các đường cơ sở trước khi khẳng định về quyền tài phán trên các vùng biển. Với trường hợp ngoại lệ là quần đảo Hoàng Sa, Trung Quốc đã không đưa ra bất kỳ đường cơ sở nào trên các thực thể mà họ đã chiếm giữ.
Cần lưu ý rằng tất cả các đảo nhân tạo của Trung Quốc đều nằm gần các thực thể mà Việt Nam đang chiếm giữ. Nếu những thực thể này được hưởng một vùng lãnh hải mười hai hải lý thì vùng lãnh hải của Trung Quốc sẽ chồng lên một vùng lãnh hải tương tự được đưa ra yêu sách bởi Việt Nam. Điểm mấu chốt là tất cả các thực thể này đang tranh chấp và các bên tham gia ký kết UNCLOS được lệnh cấm không được tiến hành bất kỳ hành động nào làm thay đổi hiện trạng.
Việc Trung Quốc đòi quyền chủ quyền trong trường hợp này là một hình thức của việc đánh tráo khái niệm pháp lý, trong đó Trung Quốc chuyển đổi các thực thể và đá ngập nước thành các đảo hình thành tự nhiên.
Trung Quốc đã nhiều lần ngăn chặn các máy bay quân sự của Philippines và Mỹ bằng việc buộc họ rời khỏi khu vực mà các quan chức quân đội Trung Quốc gọi là “khu vực cảnh báo quân sự” hoặc “khu vực an ninh quân sự”. Nếu các thông tin trên các phương tiện truyền thông về việc các tàu chiến Mỹ đã kiềm chế trước việc xâm phạm khu vực mười hai hải lý quanh các đảo nhân tạo và máy bay quân sự của Mỹ đã không trực tiếp vượt qua các thực thể này là chính xác thì sự đánh tráo khái niệm pháp lý của Trung Quốc đã thành công.
Vấn đề thứ hai liên quan đến sự tương đương giữa hành động TQ gọi là “cải tạo đảo đá” với những nỗ lực tương tự của VN, Malaysia và Philippines. TQ lập luận rằng các bên tranh chấp khác đã thay đổi nguyên trạng từ rất lâu và Trung Quốc chỉ đang cố gắng bắt kịp. Câu hỏi quan trọng là những hoạt động nào đã được thực hiện từ năm 2002 và với mục đích gì?
Philippines đã tiến hành cải tạo đảo ở Palawan. Palawan là một thực thể hình thành tự nhiên và đủ điều kiện để được công nhận như là một hòn đảo theo luật pháp quốc tế. Philippines có chủ quyền trên đảo Palawan và do đó họ có thể cải tạo đảo một cách hợp pháp với bất cứ mục đích nào.
Trường hợp của Việt Nam lại khác. Hình ảnh vệ tinh của đảo Sơn Ca và đảo Đá Tây do Việt Nam chiếm giữ, được công bố bởi Sáng kiến Hàng hải minh bạch châu Á (AMTI), chỉ ra rằng từ năm 2010 Việt Nam đã mở rộng các thực thể này thêm 21.000 và 65.000 mét vuông. Liệu kích thước có phải là vấn đề? Các nhà báo, nhà bình luận học thuật và các quan chức chính phủ nhanh chóng đưa ra nhận xét rằng phạm vi và quy mô của việc xây dựng của Trung Quốc đã làm cho hành động tương tự các bên tranh chấp khác trở nên nhỏ bé hơn. Hành động gọi là cải tạo đảo đá của Việt Nam chỉ bằng 1,9% diện tích mà Trung Quốc đã xây dựng.
Không ai trong số các nhà bình luận trên, bao gồm cả AMTI, đưa “cải tạo đảo đá” ở Biển Đông vào một bối cảnh phù hợp. Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter kêu gọi Việt Nam dừng việc “cải tạo đảo đá” là sai lầm. Vấn đề cần quan tâm ở đây không phải là quy mô của các công trình nhân tạo mà là mục đích đằng sau việc xây dựng này. Trung Quốc và tất cả các bên tranh chấp khác vào tháng Mười năm 2002 đều đã ký vào Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) vốn không có tính ràng buộc.
Theo DOC, các bên tham gia ký kết đồng ý “thực hiện việc kiềm chế trong khi tiến hành các hoạt động có thể làm phức tạp hoặc gia tăng tranh chấp và ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định… ” Rõ ràng là việc cải tạo đảo đá được thực hiện bởi Philippines hoặc việc mở rộng đảo được thực hiện bởi Việt Nam không đạt đến mức làm phức tạp hoặc leo thang tranh chấp cũng như ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định ở Biển Đông.
Tuy nhiên, hành động của TQ lại làm phức tạp các tranh chấp. Việc xây dựng đảo nhân tạo của TQ trực tiếp phá vỡ UNCLOS và đại diện cho một động thái phủ đầu chống lại mọi quyết định của Tòa án trọng tài.TQ đã thay đổi “bằng chứng hiện trường” và đưa ra trước khu vực một việc đã rồi. Trung Quốc đã ngăn chặn tự do hàng hải và việc đi ngang qua của các tàu hải quân và máy bay cũng như các ngư dân trong khu vực. Ví dụ cụ thể là hiện nay có những thông tin cho rằng một tàu chiến Trung Quốc bắn vào ngư dân Philippines ở gần một trong các đảo nhân tạo của Trung Quốc.
Hoạt động xây dựng của Trung Quốc đã ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định trong khu vực vì các tuyên bố lặp đi lặp lại của Trung Quốc rằng những hòn đảo nhân tạo sẽ phục vụ mục đích quốc phòng. Trung Quốc đã nhiều lần tuyên bố mình có quyền đơn phương tuyên bố và thiết lập một Vùng nhận dạng phòng không tại biển Đông. Một nhà bình luận Trung Quốc đã đi quá xa khi nói rằng Trung Quốc nên đối đầu với máy bay quân sự Úc bay qua vùng trời phía trên các đảo nhân tạo của Trung Quốc và nếu cần thiết thì bắn hạ chúng.
Trung Quốc được cho là đã chấm dứt “cải tạo đảo đá” trên bốn trong số các thực thể và chuyển sang củng cố sự hiện diện của họ bằng cách xây dựng cầu tàu, bến cảng và các tòa nhà cao tầng. Việc xây dựng một đường băng dài 3110 mét trên bãi Chữ Thập cùng với các thông tin rằng một đường băng tương tự sẽ được xây dựng tại bãi Xubi để cung cấp cơ sở hạ tầng hỗ trợ việc triển khai tất cả các loại máy bay quân sự Trung Quốc hiện có. Trung Quốc có thể đột ngột và trong thời gian ngắn chuyển đổi các cơ sở có bề ngoài là dân sự và khoa học thành các căn cứ tiền tiêu cho các hoạt động quân sự.
Vấn đề thứ ba liên quan đến các tác động lên môi trường biển của các hoạt động xây dựng của Trung Quốc. Là một bên tham gia ký kết UNCLOS, Trung Quốc đang bị ràng buộc phải bảo vệ môi trường biển. Các quan chức Trung Quốc nhiều lần tuyên bố rằng họ đã cân nhắc các tác động lên môi trường của hoạt động xây dựng của họ và không có mối nguy hại đang hiện hữu. Khẳng định của Trung Quốc đang bị thách thức bởi các quan chức Philippines cũng như các nhà khoa học biển. Hình ảnh vệ tinh cho thấy rõ dấu nạo vét trên các rạn san hô liền kề với nơi Trung Quốc đang xây dựng các đảo nhân tạo.
Không, Trung Quốc đang không cải tạo đảo đá. Trung Quốc đang xây dựng các căn cứ tiền tiêu trên các đảo nhân tạo cho đội tàu đánh cá, các tàu thăm dò dầu và khí đốt và các tàu hải giám của họ. Khi Trung Quốc hoàn thành việc xây dựng cơ sở hạ tầng, bao gồm các radar tầm xa, thì sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian cho việc máy bay quân sự và tàu chiến hải quân của họ xuất hiện. Tóm lại, Trung Quốc đã thành công trong việc đánh tráo khái niệm pháp lý bằng cách chuyển đổi UNCLOS thành “luật quốc tế với đặc tính Trung Quốc”. Tiến triển này sẽ thúc đẩy sự khẳng định của Trung Quốc về “chủ quyền không thể tranh cãi” trên Biển Đông. Như tôi đã nói ở các bài báo khác, Trung Quốc đang từ từ và cố ý đẩy trung tâm hàng hải ra khỏi khu vực Đông Nam Á.
Rather, China is slowly excising the maritime heart out of Southeast Asia.
Ever since last year when satellite imagery confirmed that China was constructing artificial islands in the South China Sea, journalists, security specialists and even government officials uncritically have adopted terminology that obfuscates rather than clarifies the issues at stake. No term has been so abused as “land reclamation” both in its everyday usage and legal meaning.
A commentary written by Chinese academic Shen Dingli argues that there is no prohibition in international law about land reclamation. He cites the examples of Shanghai city, Japan’s Kansai International Airport, Hong Kong and Dubai. None of these examples are comparable to what it taking place in the South China Sea.
Let’s be clear: China is not reclaiming land in the South China Sea in order to improve conditions on a land feature – an island – that has deteriorated due the impact of the environment or human use. China is dredging sand from the seabed and coral reefs to create artificial islands. China misleadingly states it is reclaiming land on islands over which it has sovereignty. This is not the case. China is building artificial structures on low tide elevations (submerged features at high tide) and rocks. China cannot claim sovereignty over these features. These features are not entitled to maritime zones or airspace.
Artificial islands have a distinct meaning in international law. Under the United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS) sovereignty over artificial islands can only be exercised by a coastal state in its Exclusive Economic Zone (EEZ). Article 56 states, “In the exclusive economic zone, the coastal State has…jurisdiction… with regard to: (i) the establishment and use of artificial islands, installations and structures…” Article 60 gives the coastal state “exclusive right to construct… artificial islands.” And Article 80 extends this provision to artificial islands on a coastal state’s continental shelf.
All seven of the features that China presently occupies and has converted into artificial islands are the subject of legal proceeding brought by the Philippines before the UN’s Arbitral Tribunal. The Philippines Notification and Statement of Claim argued that under UNCLOS Mischief Reef, McKennan Reef, Gaven Reef and Subi Reef are submerged features and both Mischief Reef and McKennan Reef form part of the Philippines’ continental shelf. Further, the Philippines argued that Scarborough Shoal, Jonhson Reef, Fiery Cross Reef and Cuarteron Reef are rocks under UNCLOS. All of these features lie within the Philippines’ EEZ or continental shelf.
In summary, China considers these features to be islands in the legal sense and therefore claims not only sovereignty over them but a territorial sea, EEZ, continental shelf and airspace above them. The Philippines argues that these features are submerged banks, reefs and low tide elevations that do not qualify as islands under UNCLOS but are part of the Philippines continental shelf, or the international seabed.
The issue of China’s construction of artificial islands has been befuddled by three other issues. The first issue concerns China’s attempt to enforce its jurisdiction over twelve nautical miles of water surrounding these artificial islands and the airspace above these features. Chinese law requires the promulgation of baseline prior to the assertion of sovereign jurisdiction over maritime zones. With the exception of the Paracels, China has not promulgated any baseline over the features it occupies.
It should be noted that all of China’s artificial islands are located close to features occupied by Vietnam. If these features were entitled to a twelve nautical mile territorial sea China’s zone would overlap a similar zone claimed by Vietnam. The bottom line is that all of these features are contested and signatories to UNCLOS are enjoined not to take actions that would change the status quo.
China’s assertions of sovereign rights in these circumstances represents a form of legal alchemy in which China attempts to convert submerged features and rocks into naturally formed islands.
China has repeatedly challenged flights by military aircraft from the Philippines and the United States ordering them to leave what Chinese military officials call a “military alert area” or a “military security zone.” If media reports are accurate that United States warships have refrained from encroaching within twelve nautical miles of the artificial islands and U.S. military aircraft have not directly overflown these features then Chinese legal alchemy will have succeeded.
The second issue concerns the equivalency of China’s so-called “land reclamation” with similar efforts by Vietnam, Malaysia and the Philippines. China argues that the other claimants upset the status long ago and China is only catching up. The critical question is what activities have been carried out since 2002 and for what purpose?
The Philippines has carried out land reclamation on Palawan. Palawan is a naturally formed land feature and qualifies as an island under international law. The Philippines has sovereignty over Palawan and therefore may legally reclaim land for whatever purpose.
The case of Vietnam is different. Satellite imagery of Vietnamese-occupied Sand Cay and West London Reef, published by the Asia Maritime Transparency Initiative (AMTI), indicates that since 2010 Vietnam has expanded these features by 21,000 and 65,000 square meters, respectively. Does size matter? Journalists, academic commentators and government officials are quick to note that the scope and scale of China construction dwarfs that of the other claimants. Vietnam’s so-called land reclamation amounts to 1.9 percent of the area built by China.
None of these commentators, including the AMTI, have put “land reclamation” in the South China Sea in proper context. Secretary of Defense Ashton Carter’s call for Vietnam to halt “land reclamation” is misguided. The litmus test is not the extent of artificial construction but the intent behind this construction. China and all of the other claimants are signatories to the non-binding Declaration on Conduct of Parties in the South China Sea (DOC) agreed to in November 2002.
Under the DOC the signatories agreed “to exercise self-restraint in the conduct of activities that would complicate or escalate disputes and affect peace and stability…” Quite clearly none of the land reclamation undertaken by the Philippines or enlargement carried out by Vietnam rises to the point of complicating or escalating disputes and affecting peace and stability in the South China Sea.
China’s actions, on the other hand, have complicated disputes. China’s construction of artificial islands directly subverts UNCLOS and represents a pre-emptive move against any decision by the Arbitral Tribunal. China has changed “facts on the ground” and presented the region with a fait accompli. China is already challenging the freedom of navigation and overflight of naval vessels and aircraft as well as fishermen in the area. For example, there are current reports that a Chinese warship fired at Filipino fishermen near one of China’s artificial islands.
China’s construction activities have affected regional peace and stability because of China’s repeated statements that the artificial islands will serve defense purposes. China has repeatedly proclaimed its right unilaterally to declare and enforce an Air Defence Identification Zone over the South China Sea. A Chinese commentator has gone so far to argue China should confront Australian military aircraft flying over the airspace above China’s artificial islands and if necessary shoot them down.
China has reportedly ceased “land reclamation” on four of its features and moved to consolidate its presence by building piers, harbors and multi-storey buildings. The construction of a 3,110 meter long runway on Fiery Cross Reef coupled with reports that a similar airstrip will be built at Subi Reef provide the infrastructure to support the deployment of all types of military aircraft in China’s current inventory. Suddenly and at short notice China can transform ostensibly civilian and scientific facilities into forward staging bases for military operations.
The third issue relates to the impact on the marine environment by China’s construction activities. As a signatory to UNCLOS China is bound to protect the marine environment. Chinese officials repeatedly claim that they have taken into account the environmental impact of their construction activities and no harm is being done. China’s assertions are challenged by Philippine officials as well as marine scientists. Satellite imagery clearly shows dredging marks on coral reefs adjacent to where China is building artificial islands.
No, China is not reclaiming land. China is building forward staging bases on artificial islands for its fishing fleet, oil and gas exploration vessels and maritime law enforcement vessels. When China completes building its infrastructure, including long range radar, it will be only a matter of time before military aircraft and naval warships make their appearance. In sum, China has succeeded in legal alchemy by transforming UNCLOS into “international law with Chinese characteristics.” This development will bolster China’s assertion of “indisputable sovereignty” over the South China Sea. As I have argued elsewhere, China is slowly and deliberately excising the maritime heart out of Southeast Asia.
Carl Thayer
Thiên Hương biên dịch
(Dự án Đại sự ký Biển Đông)
Theo Dự Án Đại Sử Ký Biển Đông
Một phiên bản được đăng ở: VietnamNet- Biển Đông và sự đánh tráo khái niệm của TQ
He is a Southeast Asia regional specialist who taught at the Australian Defence Force Academy, Asia-Pacific Center for Security Studies, Australian Command and Staff College, and Centre for Defence and Strategic Studies, Australian Defence College.
VANEWS VIDEO CHANNEL - TV 
VANEWS VIDEO CHANNEL - TV
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét