Vì sao người Việt mê tư bản?

Việt Nam đang bị cai trị bởi một đảng cộng sản độc, nhưng lý tưởng cộng sản đã gần như phai mờ trong trái tim người Việt và trên thực tế, người Việt Nam lại mê tư bản nhất trên thế giới.

Tư gia của Nguyên Tổng thanh tra chính phủ Trần Văn Truyền

Tại sao lại có tình trạng như vậy xảy ra ở VN?

Việt nam trên danh nghĩa là một nước vẫn theo đường lối cộng sản, đảng CSVN là đảng chính trị duy nhất nắm quyền lãnh đạo nhà nước và xã hội.

So sánh cuộc sống 

Tuy vậy, trong vài chục năm gần đây, nền kinh tế VN về cơ bản được tiến hành theo thể chế kinh tế thị trường tự do tư bản chủ nghĩa, cho dù về hình thức vẫn được gắn cái đuôi định hướng XHCN.

Đánh giá về thực trạng xã hội VN hiện nay, Giáo sư – Tiến sĩ Giáo dục Mạc Văn Trang cho rằng, xã hội đã chịu tác động rất lớn từ mặt trái của kinh tế thị trường. Ông nói với chúng tôi:

“Theo tôi tình hình xã hội của VN hiện nay, như nhà nghiên cứu văn hóa Trần Ngọc Thêm cho rằng “Sự xuống cấp của văn hóa xã hội đã đến đáy”. Nó trở thành một xã hội mà người ta lấy uy quyền để cai trị, lấy đồng tiền để lung lạc mua bán tất cả các thứ trong xã hội, cái gì cũng phải dùng đến tiền. Thế thì nó đã đảo lộn tất cả các giá trị và đấy chính là nguyên nhân dẫn đến mọi sự tha hóa khác. Bây giờ con người với con người không coi trọng tình nghĩa, các giá trị đạo đức tinh thần hay tài năng nữa. Mà chỉ coi trọng quyền lực và đồng tiền thôi.”

Việt Nam đang bị cai trị bởi một đảng cộng sản độc tài, đó là sự thật. Nhưng lý tưởng cộng sản đã gần như phai mờ trong trái tim người Việt. Trên thực tế, có lẽ Việt Nam là nước mê tư bản nhất trên Trái đất     ký giả Patrick Winn

Theo ký giả Patrick Winn của Global Post mới đây đã nhận định cho rằng "Việt Nam đang bị cai trị bởi một đảng cộng sản độc tài, đó là sự thật. Nhưng lý tưởng cộng sản đã gần như phai mờ trong trái tim người Việt. Trên thực tế, có lẽ Việt Nam là nước mê tư bản nhất trên Trái đất".

Bình luận về nhận định của Global Post, ông Hoàng Dũng, một nhà hoạt động xã hội ở Sài gòn thấy rằng, với những gì người dân chứng kiến từ thực tế cuộc sống, từ những kiều bào về thăm thân nhân ở VN… đã khiến đa số người dân ở VN thích các giá trị của chủ nghĩa tư bản. Ông cho biết:

“Từ khi đất nước mở cửa, đặc biệt là kể từ khi internet vào VN thì người Việt được so sánh cuộc sống hiện tại của người ta với các nước được cho là theo chủ nghĩa tư bản, thực ra là các nước có nền kinh tế tự do. Và so với các nước đang là cộng sản, ví dụ như VN, TQ hay Bắc Hàn thì người ta cũng so sánh được là đấy nếu theo một nền kinh tế tự do còn được gọi là chủ nghĩa tư bản thì họ được sống sung sướng hơn hiện tại. Chính vì vậy mà khi cuộc sống của người ta đang khổ và khó khăn như ở VN thì người ta mơ về một cuộc sống kiểu tư bản thì là điều dễ hiểu và tôi đồng ý với nhận định này. ”

Đặc biệt là đối với giới trẻ ở VN hiện nay, khi sống trong một xã hội tiêu thụ thì sự hấp dẫn về vật chất, từ những thiết bị công nghệ hay lối sống tư bản đã trở nên vô cùng hấp dẫn. Đi du học tại các nước tư bản và ở lại là một trong những lựa chọn của họ.

Cô Huỳnh Thu Liên, một du học sinh ở Mỹ nói về lý do vì sao cô chọn đi du học ở một nước tư bản. Cô cho biết:

Rất nên sang đây (du học), vì đây là một miền đất cơ hội, nếu bạn giỏi hoặc hơi giỏi nghĩa là bạn có tiềm năng thì qua đây bạn sẽ có khả năng ở lại tự kiếm sống nuôi bản thân mình, thậm chí là nuôi cả gia đình mình. Đấy là điều hết sức bình thường ở bên đây Cô Huỳnh Thu Liên

“Rất nên sang đây (du học), vì đây là một miền đất cơ hội, nếu bạn giỏi hoặc hơi giỏi nghĩa là bạn có tiềm năng thì qua đây bạn sẽ có khả năng ở lại tự kiếm sống nuôi bản thân mình, thậm chí là nuôi cả gia đình mình. Đấy là điều hết sức bình thường ở bên đây. Còn ở VN, nếu bạn với hai bàn tay trắng để gầy dựng mà không có ba mẹ bạn giúp đỡ, không có ai cho tiền cho vốn bạn thì nói thật không biết là có kiếm tiền nhanh bằng bên đây không nữa?”

Tư gia của nguyên Tổng bí thư Ban chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam

Theo hãng tin Reuter, kết quả khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew của Mỹ thực hiện hồi cuối năm 2014, cho thấy có đến 95% người Việt Nam ủng hộ chủ nghĩa tư bản, tỷ lệ này tại Việt Nam cũng vượt trội so với mức trung bình 65% trên toàn thế giới.

Xã hội tự do và thực tế

Nói về nguyên nhân vì sao lại có tình trạng đa số người VN ủng hộ chủ nghĩa tư bản.

Với một thái độ thận trọng, ông Hoàng Dũng cho biết:

“Ở những xã hội tự do thì con người ta được mở hết khả năng của mình ra và được vươn tới được các ước mơ rất cao, miễn là làm sao khả năng của anh có thể đạt được. Chứ như ở VN, nếu anh có phát minh ra cái gì cũng bị tịch thu, chính từ những cái ví dụ rất nhỏ như vậy cũng cho thấy ở chế độ CS thì người ta không thể phát triển được. Vì ngay giấc mơ mà họ không dám mơ thì nói gì đến các cái việc khác. Tôi cho rằng đến năm 2014, 2015 thì quan niệm này đã trở nên rõ nét, nó không chỉ dừng lại ở những người dân mà còn ở ngay những người được gọi là cộng sản.”

Sự ưu việt hơn hẳn của các nước tư bản có sức hấp dẫn vô cùng lớn, trên trang VOA Việt ngữ, Tiến sĩ Cao Huy Huân đã so sánh và nói lên suy nghĩ khi lựa chọn nước Mỹ là nơi định cư của mình:

Khi còn ở trong nước, nước Mỹ trong tâm trí tôi là một quốc gia hung hăng và đầy bất ổn. Thế nhưng khi chứng kiến tận mắt, tôi nhìn thấy sự hiền hòa của người dân Mỹ. Chính phủ chăm lo cho đời sống của người già, người thất nghiệp, cho những bà mẹ đơn thân Tiến sĩ Cao Huy Huân

“Khi còn ở trong nước, nước Mỹ trong tâm trí tôi là một quốc gia hung hăng và đầy bất ổn. Thế nhưng khi chứng kiến tận mắt, tôi nhìn thấy sự hiền hòa của người dân Mỹ. Chính phủ chăm lo cho đời sống của người già, người thất nghiệp, cho những bà mẹ đơn thân. Trẻ em được bảo vệ hàng đầu, không có chuyện bị bóc lột sức lao động hay lạm dụng. Nước Việt Nam luôn được khắc họa là một quốc gia hòa bình và không có xung đột nội bộ. Vậy nhưng xã hội thì ngày càng nguy hiểm. Giao thông nguy hiểm. Sinh hoạt thường nhật cũng nguy hiểm. Ăn cũng nguy hiểm. Muốn làm việc với nhà nước phải chuẩn bị phong bì. Người già chẳng được chăm lo, trẻ em bị bỏ mặc. Đến bệnh viện thì bị đối xử như tôi mọi.”

Đến nay, thích tư bản đã trở thành trào lưu của cả xã hội, không chỉ đối với những người dân thường, mà kể cả đối với tầng lớp lãnh đạo ở VN. GS. TS. Mạc Văn Trang nhận định:

“Những người cầm quyền bây giờ thích cái đó, trong thực tế thì người dân cứ nhìn vào những người cán bộ lãnh đạo thì ai cũng cướp bóc, làm giàu. Con cái họ thì ai cũng vào các vị trí đẹp rồi thì nhà cao của rộng với những dinh cơ. Các quan chức từ cấp Huyện, đến cấp Tỉnh và cho đến Trung ương bây giờ đều cho con đi học ở các nước tư bản hết chứ có ai có con học ở các trường trong nước đâu, đến chữa bệnh họ cũng đến các bệnh viện nước ngoài để chữa. Tức là họ theo đuổi các giá trị của tư bản, nhưng mồm thì vẫn cứ nói XHCN.”

“Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”. Lời bất hủ trong bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 của nước Mỹ, cũng chính là khát vọng của mỗi một con người. Giá trị của chủ nghĩa tư bản là đã đáp ứng được phần lớn các ước nguyện đó và cũng là lý do vì sao đa số người dân lại thích tư bản.

Anh Vũ
phóng viên RFA
Theo RFA