Chuyện người giàu có nhiều quyền lực chính trị hơn kẻ nghèo vốn dĩ không phải mới mẻ, ngay cả tại những nước dân chủ nơi mỗi người chỉ có một lá phiếu trong các kỳ bầu cử. Tuy nhiên, mới đây, hai nhà khoa học chính trị là Martin Gilens của Đại học Princeton và Benjamin Page của Đại học Northwestern đã công bố những phát hiện đầy thuyết phục về nước Mỹ. Những phát hiện này có ý nghĩa sâu sắc đối với sự vận hành của các nền dân chủ ở Mỹ và những nơi khác.
Nghiên cứu của hai tác giả trên được dựa theo công trình trước đây của Gilens, người đã cẩn thận tổng hợp các cuộc thăm dò ý kiến cử tri về gần 2.000 vấn đề chính sách từ năm 1981 đến năm 2002. Bộ đôi này sau đó đã kiểm nghiệm xem liệu chính phủ liên bang Mỹ có lựa chọn các chính sách đó trong vòng 4 năm sau cuộc khảo sát hay không, và tìm hiểu mức độ gần gũi giữa kết quả lựa chọn chính sách với nguyện vọng của các cử tri có những mức thu nhập khác nhau.
Khi xem xét riêng lẻ, nguyện vọng của nhóm cử tri có mức thu nhập trung bình dường như có một sức ảnh hưởng cực kỳ tích cực đối với phản ứng cuối cùng của chính phủ. Một chính sách được ủng hộ bởi các cử tri của nhóm này có khả năng được ban hành rất cao.
Thế nhưng, Gilens và Page cũng đã lưu ý rằng điều này có thể dẫn đến suy nghĩ lạc quan một cách sai lệch về tính đại diện trong các quyết định của chính phủ. Đối với hầu hết các chính sách, nguyện vọng của tầng lớp trung lưu không khác biệt nhiều so với giới tinh hoa kinh tế. Ví dụ như cả hai nhóm cử tri đều muốn một bộ máy quốc phòng vững mạnh và một nền kinh tế thịnh vượng. Một cuộc khảo sát chính xác hơn cần kiểm tra xem liệu chính phủ sẽ làm gì khi hai nhóm này đưa ra những quan điểm khác nhau.
Để thực hiện cuộc khảo sát này, Gilens và Page đã kiểm nghiệm trường hợp lợi ích tương phản giữa tầng lớp trung lưu và giới tinh hoa – là những người đứng trong top 10% có mức thu nhập cao nhất – để xác định tầng lớp nào gây được ảnh hưởng mạnh hơn. Họ đã phát hiện ra rằng sức ảnh hưởng của tầng lớp trung lưu giảm xuống còn không đáng kể trong khi nhóm thượng lưu vẫn duy trì ảnh hưởng rất lớn.
Hàm ý là rõ ràng: khi các lợi ích của tầng lớp thượng lưu khác biệt những thành phần khác của xã hội thì chỉ quan điểm của họ mới được ưu tiên cân nhắc. (Như Gilens và Page giải thích, chúng ta nên nhìn nhận nguyện vọng của top 10% này như là đại diện cho quan điểm của những người thực sự giàu có, tức là top 1% giới tinh hoa đúng nghĩa.)
Gilens và Page cũng đưa ra những kết quả khảo sát tương tự đối với các nhóm lợi ích có tổ chức, nắm giữ tầm ảnh hưởng lớn đến việc hoạch định chính sách. Họ chỉ ra rằng một khi mong muốn của liên minh các nhóm lợi ích và những người Mỹ giàu có được xem xét thì “việc quần chúng nghĩ gì không còn quan trọng nữa”.
Những kết quả đáng buồn này nêu bật lên một câu hỏi lớn, rằng làm sao mà các chính trị gia, những người không đáp ứng mong mỏi của đại đa số các cử tri lại đắc cử, và quan trọng hơn là tái đắc cử, trong khi họ chỉ biết chạy theo những thành phần giàu có?
Một phần câu trả lời cho điều đó có thể là việc hầu hết các cử tri thiếu hiểu biết về cách vận hành của bộ máy chính trị và cách nó phục vụ cho lợi ích của giới tinh hoa. Gilens và Page đã nhấn mạnh những bằng chứng họ đưa ra không có ý nói các chính sách của chính phủ làm cho tầng lớp trung lưu trở nên tồi tệ hơn. Tầng lớp này vẫn thường đạt được những gì họ muốn nhờ vào thực tế rằng nguyện vọng của họ thường tương đồng với nguyện vọng của giới tinh hoa. Sự tương đồng trong mong muốn của hai nhóm này có thể gây trở ngại cho các cử tri trong việc nhận ra sự thiên vị của các chính trị gia.
Tuy nhiên, một phần câu trả lời nguy hiểm hơn nằm ở các chiến lược mà các lãnh đạo chính trị sử dụng để được đắc cử. Một chính trị gia đại diện chủ yếu cho quyền lợi của tầng lớp tinh hoa giàu có thì buộc phải tìm các con đường khác để tỏ ra hấp dẫn đối với đại chúng. Sự thay thế đó có thể là chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa phe nhóm, và bản sắc – những thủ đoạn chính trị dựa vào các giá trị và hình tượng văn hóa hơn là các lợi ích kinh tế thiết yếu. Trong nền chính trị dựa trên những nền tảng này thì người thắng cử là người thành công nhất trong việc “khơi dậy” các đặc tính tâm lý và văn hóa tiềm ẩn chứ không phải những người đại diện tốt nhất cho lợi ích của chúng ta.
Karl Marx đã nói một câu rất nổi tiếng rằng “tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”. Ý ông muốn nói rằng niềm tin tôn giáo có thể che khuất những sự tước đoạt vật chất mà người lao động và những người dân bị bóc lột phải trải qua trong cuộc sống hàng ngày của họ.
Cũng tương tự như vậy, sự nổi lên của các quyền tôn giáo và kéo theo đó là các cuộc chiến tranh văn hóa về các “giá trị gia đình” và các vấn đề gây phân cực khác (như nhập cư chẳng hạn) là nhằm đánh lạc hướng nền chính trị Mỹ ra khỏi vấn đề bất bình đẳng kinh tế đang gia tăng mạnh mẽ từ cuối những năm 1970. Kết quả là, những người bảo thủ vẫn có thể duy trì quyền lực của họ bất chấp việc họ theo đuổi các chính sách kinh tế và xã hội đi ngược lại lợi ích của tầng lớp từ trung lưu trở xuống.
Nền chính trị bản sắc rất nguy hiểm vì nó có xu hướng tạo ra biên giới xung quanh một nhóm đặc quyền bên trong và loại trừ các nhóm bên ngoài – các nhóm từ các quốc gia, các giá trị, tôn giáo, hay sắc tộc khác. Điều này có thể thấy rõ nhất trong các nền dân chủ phi tự do như Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary. Để củng cố vị thế tranh cử, các nhà lãnh đạo tại các nước này đánh vào các hình tượng quốc gia, văn hóa và tôn giáo.
Khi làm như vậy, họ thường thổi bùng sự giận dữ đối với các tôn giáo và sắc tộc thiểu số. Đối với các chế độ đại diện cho giới tinh hoa kinh tế (và thường suy đồi, tham nhũng tới tận gốc rễ), đó là một chiêu trò giúp mang lại thành công trong các cuộc bầu cử.
Sự bất bình đẳng lan rộng ở các nước phát triển và đang phát triển trên thế giới vì thế gây ra hai tác hại cho nền chính trị dân chủ. Nó vừa làm mất dần đi vai trò bầu cử của tầng lớp trung lưu và thấp hơn, đồng thời tạo mầm mống cho một nền chính trị độc hại mang màu sắc chủ nghĩa phe nhóm trong giới tinh hoa.
Nghiên cứu của hai tác giả trên được dựa theo công trình trước đây của Gilens, người đã cẩn thận tổng hợp các cuộc thăm dò ý kiến cử tri về gần 2.000 vấn đề chính sách từ năm 1981 đến năm 2002. Bộ đôi này sau đó đã kiểm nghiệm xem liệu chính phủ liên bang Mỹ có lựa chọn các chính sách đó trong vòng 4 năm sau cuộc khảo sát hay không, và tìm hiểu mức độ gần gũi giữa kết quả lựa chọn chính sách với nguyện vọng của các cử tri có những mức thu nhập khác nhau.
Khi xem xét riêng lẻ, nguyện vọng của nhóm cử tri có mức thu nhập trung bình dường như có một sức ảnh hưởng cực kỳ tích cực đối với phản ứng cuối cùng của chính phủ. Một chính sách được ủng hộ bởi các cử tri của nhóm này có khả năng được ban hành rất cao.
Thế nhưng, Gilens và Page cũng đã lưu ý rằng điều này có thể dẫn đến suy nghĩ lạc quan một cách sai lệch về tính đại diện trong các quyết định của chính phủ. Đối với hầu hết các chính sách, nguyện vọng của tầng lớp trung lưu không khác biệt nhiều so với giới tinh hoa kinh tế. Ví dụ như cả hai nhóm cử tri đều muốn một bộ máy quốc phòng vững mạnh và một nền kinh tế thịnh vượng. Một cuộc khảo sát chính xác hơn cần kiểm tra xem liệu chính phủ sẽ làm gì khi hai nhóm này đưa ra những quan điểm khác nhau.
Để thực hiện cuộc khảo sát này, Gilens và Page đã kiểm nghiệm trường hợp lợi ích tương phản giữa tầng lớp trung lưu và giới tinh hoa – là những người đứng trong top 10% có mức thu nhập cao nhất – để xác định tầng lớp nào gây được ảnh hưởng mạnh hơn. Họ đã phát hiện ra rằng sức ảnh hưởng của tầng lớp trung lưu giảm xuống còn không đáng kể trong khi nhóm thượng lưu vẫn duy trì ảnh hưởng rất lớn.
Hàm ý là rõ ràng: khi các lợi ích của tầng lớp thượng lưu khác biệt những thành phần khác của xã hội thì chỉ quan điểm của họ mới được ưu tiên cân nhắc. (Như Gilens và Page giải thích, chúng ta nên nhìn nhận nguyện vọng của top 10% này như là đại diện cho quan điểm của những người thực sự giàu có, tức là top 1% giới tinh hoa đúng nghĩa.)
Gilens và Page cũng đưa ra những kết quả khảo sát tương tự đối với các nhóm lợi ích có tổ chức, nắm giữ tầm ảnh hưởng lớn đến việc hoạch định chính sách. Họ chỉ ra rằng một khi mong muốn của liên minh các nhóm lợi ích và những người Mỹ giàu có được xem xét thì “việc quần chúng nghĩ gì không còn quan trọng nữa”.
Những kết quả đáng buồn này nêu bật lên một câu hỏi lớn, rằng làm sao mà các chính trị gia, những người không đáp ứng mong mỏi của đại đa số các cử tri lại đắc cử, và quan trọng hơn là tái đắc cử, trong khi họ chỉ biết chạy theo những thành phần giàu có?
Một phần câu trả lời cho điều đó có thể là việc hầu hết các cử tri thiếu hiểu biết về cách vận hành của bộ máy chính trị và cách nó phục vụ cho lợi ích của giới tinh hoa. Gilens và Page đã nhấn mạnh những bằng chứng họ đưa ra không có ý nói các chính sách của chính phủ làm cho tầng lớp trung lưu trở nên tồi tệ hơn. Tầng lớp này vẫn thường đạt được những gì họ muốn nhờ vào thực tế rằng nguyện vọng của họ thường tương đồng với nguyện vọng của giới tinh hoa. Sự tương đồng trong mong muốn của hai nhóm này có thể gây trở ngại cho các cử tri trong việc nhận ra sự thiên vị của các chính trị gia.
Tuy nhiên, một phần câu trả lời nguy hiểm hơn nằm ở các chiến lược mà các lãnh đạo chính trị sử dụng để được đắc cử. Một chính trị gia đại diện chủ yếu cho quyền lợi của tầng lớp tinh hoa giàu có thì buộc phải tìm các con đường khác để tỏ ra hấp dẫn đối với đại chúng. Sự thay thế đó có thể là chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa phe nhóm, và bản sắc – những thủ đoạn chính trị dựa vào các giá trị và hình tượng văn hóa hơn là các lợi ích kinh tế thiết yếu. Trong nền chính trị dựa trên những nền tảng này thì người thắng cử là người thành công nhất trong việc “khơi dậy” các đặc tính tâm lý và văn hóa tiềm ẩn chứ không phải những người đại diện tốt nhất cho lợi ích của chúng ta.
Karl Marx đã nói một câu rất nổi tiếng rằng “tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”. Ý ông muốn nói rằng niềm tin tôn giáo có thể che khuất những sự tước đoạt vật chất mà người lao động và những người dân bị bóc lột phải trải qua trong cuộc sống hàng ngày của họ.
Cũng tương tự như vậy, sự nổi lên của các quyền tôn giáo và kéo theo đó là các cuộc chiến tranh văn hóa về các “giá trị gia đình” và các vấn đề gây phân cực khác (như nhập cư chẳng hạn) là nhằm đánh lạc hướng nền chính trị Mỹ ra khỏi vấn đề bất bình đẳng kinh tế đang gia tăng mạnh mẽ từ cuối những năm 1970. Kết quả là, những người bảo thủ vẫn có thể duy trì quyền lực của họ bất chấp việc họ theo đuổi các chính sách kinh tế và xã hội đi ngược lại lợi ích của tầng lớp từ trung lưu trở xuống.
Nền chính trị bản sắc rất nguy hiểm vì nó có xu hướng tạo ra biên giới xung quanh một nhóm đặc quyền bên trong và loại trừ các nhóm bên ngoài – các nhóm từ các quốc gia, các giá trị, tôn giáo, hay sắc tộc khác. Điều này có thể thấy rõ nhất trong các nền dân chủ phi tự do như Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary. Để củng cố vị thế tranh cử, các nhà lãnh đạo tại các nước này đánh vào các hình tượng quốc gia, văn hóa và tôn giáo.
Khi làm như vậy, họ thường thổi bùng sự giận dữ đối với các tôn giáo và sắc tộc thiểu số. Đối với các chế độ đại diện cho giới tinh hoa kinh tế (và thường suy đồi, tham nhũng tới tận gốc rễ), đó là một chiêu trò giúp mang lại thành công trong các cuộc bầu cử.
Sự bất bình đẳng lan rộng ở các nước phát triển và đang phát triển trên thế giới vì thế gây ra hai tác hại cho nền chính trị dân chủ. Nó vừa làm mất dần đi vai trò bầu cử của tầng lớp trung lưu và thấp hơn, đồng thời tạo mầm mống cho một nền chính trị độc hại mang màu sắc chủ nghĩa phe nhóm trong giới tinh hoa.
Dani Rodrik hiện là Giáo sư Khoa học Xã hội của Viện nghiên cứu cao cấp tại Princeton, New Jersey. Ông là tác giả của cuốn sách One Economics, Many Recipes: Globalization, Institutions, and Economic Growth (Một ngành kinh tế học, nhiều công thức: Toàn cầu hóa, Các thể chế và Tăng trưởng kinh tế) và mới đây nhất là cuốn The Globalization Paradox: Democracy and the Future of the World Economy (Nghịch lý Toàn cầu hóa: Dân chủ và tương lai của nền kinh tế thế giới).
How the Rich Rule
PRINCETON – It is hardly news that the rich have more political power than the poor, even in democratic countries where everyone gets a single vote in elections. But two political scientists, Martin Gilens of Princeton University and Benjamin Page of Northwestern University, have recently produced some stark findings for the United States that have dramatic implications for the functioning of democracy – in the US and elsewhere.
The authors’ research builds on prior work by Gilens, who painstakingly collected public-opinion polls on nearly 2,000 policy questions from 1981 to 2002. The pair then examined whether America’s federal government adopted the policy in question within four years of the survey, and tracked how closely the outcome matched the preferences of voters at different points of the income distribution.
When viewed in isolation, the preferences of the “average” voter – that is, a voter in the middle of the income distribution – seem to have a strongly positive influence on the government’s ultimate response. A policy that the average voter would like is significantly more likely to be enacted.
But, as Gilens and Page note, this gives a misleadingly upbeat impression of the representativeness of government decisions. The preferences of the average voter and of economic elites are not very different on most policy matters. For example, both groups of voters would like to see a strong national defense and a healthy economy. A better test would be to examine what the government does when the two groups have divergent views.
To carry out that test, Gilens and Page ran a horse race between the preferences of average voters and those of economic elites – defined as individuals at the top tenth percentile of the income distribution – to see which voters exert greater influence. They found that the effect of the average voter drops to insignificant levels, while that of economic elites remains substantial.
The implication is clear: when the elites’ interests differ from those of the rest of society, it is their views that count – almost exclusively. (As Gilens and Page explain, we should think of the preferences of the top 10% as a proxy for the views of the truly wealthy, say, the top 1% – the genuine elite.)
Gilens and Page report similar results for organized interest groups, which wield a powerful influence on policy formation. As they point out, “it makes very little difference what the general public thinks” once interest-group alignments and the preferences of affluent Americans are taken into account.
These disheartening results raise an important question: How do politicians who are unresponsive to the interests of the vast majority of their constituents get elected and, more important, re-elected, while doing the bidding mostly of the wealthiest individuals?
Part of the explanation may be that most voters have a poor understanding of how the political system works and how it is tilted in favor of the economic elite. As Gilens and Page emphasize, their evidence does not imply that government policy makes the average citizen worse off. Ordinary citizens often do get what they want, by virtue of the fact that their preferences frequently are similar to those of the elite. This correlation of the two groups’ preferences may make it difficult for voters to discern politicians’ bias.
But another, more pernicious, part of the answer may lie in the strategies to which political leaders resort in order to get elected. A politician who represents the interests primarily of economic elites has to find other means of appealing to the masses. Such an alternative is provided by the politics of nationalism, sectarianism, and identity – a politics based on cultural values and symbolism rather than bread-and-butter interests. When politics is waged on these grounds, elections are won by those who are most successful at “priming” our latent cultural and psychological markers, not those who best represent our interests.
Karl Marx famously said that religion is “the opium of the people.” What he meant is that religious sentiment could obscure the material deprivations that workers and other exploited people experience in their daily lives.
In much of the same way, the rise of the religious right and, with it, culture wars over “family values” and other highly polarizing issues (for example, immigration) have served to insulate American politics from the sharp rise in economic inequality since the late 1970s. As a result, conservatives have been able to retain power despite their pursuit of economic and social policies that are inimical to the interests of the middle and lower classes.
Identity politics is malignant because it tends to draw boundaries around a privileged in-group and requires the exclusion of outsiders – those of other countries, values, religions, or ethnicities. This can be seen most clearly in illiberal democracies such as Russia, Turkey, and Hungary. In order to solidify their electoral base, leaders in these countries appeal heavily to national, cultural, and religious symbols.
In doing so, they typically inflame passions against religious and ethnic minorities. For regimes that represent economic elites (and are often corrupt to the core), it is a ploy that pays off handsomely at the polls.
Widening inequality in the world’s advanced and developing countries thus inflicts two blows against democratic politics. Not only does it lead to greater disenfranchisement of the middle and lower classes; it also fosters among the elite a poisonous politics of sectarianism.
Dani Rodrik
Dani Rodrik is Professor of Social Science at the Institute for Advanced Study, Princeton, New Jersey. He is the author of One Economics, Many Recipes: Globalization, Institutions, and Economic Growth and, most recently, The Globalization Paradox: Democracy and the Future of the World Economy.
Dani Rodrik
Nguyễn Thị Yến Nhi biên dịch
Theo Nghiên Cứu Quốc Tế
VANEWS VIDEO CHANNEL - TV 
VANEWS VIDEO CHANNEL - TV
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét